Relatieproblemen na bevalling? 5 oorzaken

Het klinkt logisch dat jullie relatie na het krijgen van een (eerste) kind op de proef wordt gesteld en dat jullie wellicht even wat van elkaar verwijderd raken. Toch zien veel stellen dit niet aankomen. De roze wolk tijdens de zwangerschap is groot en je verheugt je samen op een wonder: het kindje dat jullie samen letterlijk verbindt en geluk in jullie leven gaat brengen. Waarom zouden jullie dus juist op dat moment beren op de weg zien in jullie relatie? Toch helpt het om op tijd bewust te zijn van de invloed van deze grote verandering en zo mogelijke relatieproblemen snel aan te pakken.

van elkaar verwijderd

In mijn praktijk zie ik regelmatig koppels die kort na de komst van hun eerste kind niet meer weten hoe ze samen verder moeten. Ze begrijpen niet hoe ze zo van elkaar verwijderd zijn geraakt en willen het liefst van elkaar vluchten. Maar scheiden is geen optie, want ‘we moeten toch bij elkaar blijven voor ons kind?’. Hoe komen jullie als jonge ouders in zo’n vicieuze cirkel terecht en wat verandert er allemaal in jullie relatie?

Kortweg zijn er 5 oorzaken van deze verwijdering, die allemaal met elkaar samenhangen en die ik in deze blog onder de loep neem:

1.       stress en vermoeidheid
2.       minder tijd en ruimte voor jezelf en voor elkaar als stel
3.       minder lichamelijke intimiteit
4.       nieuwe rollen
5.       hormoonveranderingen

1. Stress en vermoeidheid

Bij de geboorte van een kind veranderen de omstandigheden van jullie relatie ineens radicaal. De nachten zijn slopend en overdag zijn jullie razend druk met zorgen voor de baby. Alles loopt elke dag anders dan jullie willen. Jullie worden compleet geleefd, waardoor jullie vermoeid zijn en gestrest.
Bij stress gaat het gevarensysteem in de hersenen aan. Het effect hiervan is dat jullie primair reageren op bedreigingen. Zelfs kleine spanningen kunnen jullie als bedreiging ervaren. Primaire reacties zijn vechten, vluchten, bevriezen of pleasen. Al deze negatieve reacties worden vaak ook weer met negatief gedrag beantwoord.

primaire reacties

De primaire reacties zijn afweermechanismen die ieder mens zichzelf heeft aangeleerd in de kindertijd, toen was dat noodzakelijk om te overleven. Als volwassenen reageren mensen soms nog steeds precies zo op iemand wanneer deze (onbedoeld) door zijn of haar gedrag oude pijn ‘aanraakt’. Deze primaire reactie is in het heden niet meer nodig, maar onze hersenen reageren soms nog steeds op oude pijnlijke situaties. Als jullie moe en gestrest zijn, vervallen jullie gemakkelijk weer in deze oude gedragspatronen. Ruzies zijn dan zeer ontvlambaar.

Korter lontje

Jullie hebben beiden een veel korter lontje. Juist vaak om pietluttige (huishoudelijke) issues kan een machtsstrijd ontstaan. Óf het wordt een strijd om wie er beter kan zorgen voor jullie kind. Jullie willen wel contact met elkaar maken, maar dit kan alleen nog maar op een ontmoedigende manier. Jullie vitten op elkaar en spelen uit wanhoop psychologische spelletjes, terwijl jullie zo graag positiever zouden willen doen tegen deze persoon waar jullie zo veel van houden. En jullie krijgen uiteindelijk niet die aandacht van de ander, waar jullie juist zo naar verlangen.

2. Geen tijd voor jezelf en elkaar

Een ander probleem van jonge ouders is dat er geen tijd meer is om goed te praten en luisteren en ook geen tijd voor jullie zelf om op te laden. Daardoor zijn jullie je minder bewust van wat jullie voelen en denken. Jullie communiceren daardoor slechter met elkaar. Jullie hebben geen idee meer wat er in het hoofd van jullie geliefde afspeelt. Dat maakt jullie snel onzeker. Er ontstaan aannames: ‘Zij zal denken dat ik lui ben’ of ‘Hij zal me wel een slechte moeder vinden…’

Verwijten

Ook verwachtingen worden vaak niet uitgesproken: ‘Ik verwacht dat mijn man mij ’s nachts helpt als de baby wakker is’ of ‘Ik verwacht dat ik gewoon kan doorslapen, want ik moet morgen weer vroeg naar mijn werk’. Op aannames en verkeerde verwachtingen volgen verwijten, die ook vaak in de meest primaire vorm worden geuit.

Vluchten voor conflicten

Ruzies vergroten dus de stress en vermoeidheid, en die veroorzaken weer veel boosheid, waardoor het vermijden van ruzies vooral nog jullie doel wordt. Want hoe komen jullie anders uit deze negatieve spiraal? Als dan een van jullie beiden vraagt: ‘kunnen we even praten, want zo gaat het niet langer?’, is de kans groot dat de ander daar geen zin in heeft. Praten kost namelijk energie, praten betekent ruzie. En daarom stopt de communicatie en ontstaat een verwijdering die juist weer meer aannames, ruis en ruzies veroorzaakt. Vicieuze cirkel compleet.

3. De seks is ver te zoeken

Geen communicatie betekent ook vaak geen (goede) seks. Als vrouw stel je je makkelijker open voor seks na emotionele verbinding. Maar als die connectie ver te zoeken is, zal jullie lichamelijke verbinding ook veel minder zijn. En vergeet niet dat in de eerste weken na de bevalling hormonen een belangrijke rol spelen in het wegblijven van seks. Die zorgen er onder andere voor dat bij beide partners de seksdrive afneemt.

Baby als knuffelconcurrent

Bij jullie allebei komt er in het contact met de baby een hormoon vrij dat ervoor zorgt dat jullie de baby veel knuffelen. Dit heeft de natuur mooi geregeld, zodat ouders en kind hechten. Door dit vele knuffelen met de baby, zal de behoefte aan intimitiet tussen jullie tijdelijk veel kleiner zijn. Bij sommige moeders die dagelijks veel met de kinderen zijn en knuffelen, blijft deze behoefte in seks met hun partner laag. Hun behoefte aan intimiteit is immers al vervuld.

Waar halen jullie de tijd vandaan?

Seks is daarnaast natuurlijk ook praktisch lastig te verwezenlijken in de eerste weken na de bevalling. Als jonge moeder moet je van onder eerst herstellen. Zes weken onthouding wordt geadviseerd. En als het dan eindelijk weer kan, dan is de vraag waar jullie de tijd vandaan halen. Elk vrij momentje doen jullie liever een dutje dan dat jullie samen onder de lakens duiken. En als je als vader de eerste maanden apart slaapt om je eigen nachtrust te bewaken, komt het er niet gemakkelijk vanzelf van in bed. De kansen op seks nemen dan flink af, zeker wanneer er al wat bonje tussen jullie is.

4. Wennen aan nieuwe rollen

Wat ook verandert in jullie relatie is de nieuwe rol die jullie er ineens bij krijgen. Jullie zijn ineens twee ouders die zich anders tot elkaar verhouden dan geliefden. Deze nieuwe rol kan soms behoorlijk wennen zijn. Jullie zijn een team dat samen zorgt voor jullie kind. Jullie aandacht gaat nu minder naar elkaar uit, het kind krijgt alle aandacht. Daarnaast moeten jullie een goede taakverdeling uitvinden en erachter komen wat jullie waarden zijn in de zorg voor je kind. Dit proces is nieuw en verloopt niet altijd organisch.

Dagelijkse sleur

Door de nieuwe rollen gaan jullie vaak veel praktischer met elkaar om en vergeten jullie gemakkelijk de rol van flirten, liefkozen, grapjes maken en maatjes zijn. Het is echt een kunst om deze rol van geliefden goed te blijven toepassen. Door alleen nog maar samen het gezin te runnen ervaren jullie het ouderschap al snel als een sleur. Waar is jullie oude spontane leven gebleven waarin jullie samen leuke dingen deden?
Voor sommige partners is het dan gemakkelijker om de rol van geliefden met iemand anders te delen, waardoor ontrouw op de loer ligt. Zeker wanneer jullie de emotionele of lichamelijke verbinding bij een ander wel vinden.

5. Hormonenachtbaan

Tijdens en na de bevalling raakt de hormoonhuishouding van een vrouw soms flink uit balans. Het lichaam maakt na de bevalling veel minder oestrogeen en progesteron aan. Wat kan dit zoal doen met je als vrouw?

• Je bent emotioneel en labiel (angstiger)

• Je zit minder goed in je vel (mede door gemakkelijke gewichtstoename)

• Je hersenen werken trager

• Je slaapt licht

• Je seksdrive neemt af

• Je bent minder stressbestendig
  
  

Impact op beide partners

Wanneer vrouwen na de bevalling een paar dagen nauwelijks slapen, kan dat zelfs gevaarlijk zijn. Het kan leiden tot psychoses en depressies.
Wat veel mensen niet weten is dat ook bij vaders de hormonen al tijdens de zwangerschap veranderen: er wordt minder testosteron en oestradiol aangemaakt. Dit zorgt er onder andere voor dat je als vader zorgzamer wordt, maar er kleven ook dezelfde nadelen aan als de bovenstaande hormoonveranderingen bij de moeder.
Aan deze hormooncocktail kunnen we voor beide partners ook nog een verlaging van melatonine toevoegen, door weinig slaap en daglicht. En daarnaast een verhoging van cortisol, vanwege alle stress. Ook deze hormoonveranderingen zorgen voor een lager libido, overgewicht, een negatief humeur en allerlei lichamelijke klachten.

Aardverschuiving

Deze veranderingen betekenen voor jullie als partners soms een grote aardverschuiving. Er is al veel veranderd door de komst van een nieuw mensje waar veel aandacht naar uitgaat: een ander dagritme, veel regelen, korte nachten… En nu is je geliefde ook nog eens erg veranderd! Zij is niet meer de vrolijke en sterke vrouw, de bakens waar je op bouwde. Ze is kwetsbaarder en heeft steun nodig. Kan je die steun als partner geven? En hij is wellicht ineens een stuk onzekerder of afstandelijker. Vooral partners die moeilijk met (heftige) emoties om kunnen gaan, vinden dit zwaar. Ze raken er onzeker van. Het moeilijke is dat je vrouw ineens (noodgedwongen) veel aandacht opeist en egocentrisch lijkt. In heftige situaties kan ze zelf weinig liefde en aandacht meer geven, want ze heeft rust nodig en een luisterend oor. Voor sommige partners voelt hun vrouw als spelbreker of als een last. Ze laat haar partner in de steek bij het zorgen voor hun kind.

Van de roze wolk gedonderd

Het vraagt in elk geval veel incasseringsvermogen. Én het kan een grote teleurstelling zijn. In één klap donderen jullie van de grote roze wolk. Wat nou genieten?
Wanneer jullie dit als stel heel plotseling overkomt, begrijpen jullie elkaar als geliefden soms niet meer goed en dan komt er gemakkelijk wrijving. Daar waren jullie niet op voorbereid. Jullie kunnen elkaar in deze zware tijd niets geven en raken steeds verder verwijderd van elkaar.

Waar is onze verbinding gebleven?

Na een aantal maanden is de verbinding op alle lagen ver te zoeken. Jullie gaan elkaar uit de weg, er ontstaat vermijdingsgedrag. Dan maar liever de TV aan of veel op je smartphone kijken. Jullie overleven samen en leven naast elkaar in plaats van met elkaar. Behalve wanneer jullie de rol van ouders hebben. Dat is de nieuwe verbinding, maar is dat voldoende? Op den duur blijkt vaak dat dat te weinig is, zeker wanneer het echte contact dat jullie maken vooral negatief is door alle ontmoedigende communicatie.

Lichtelijk overdreven

Nu zullen jullie vast denken: ‘Wat een overdreven en negatief beeld schetst ze!’ En ja, dat klopt, ik overdrijf om voelbaar te maken in wat voor ellende jullie als jonge ouders kunnen terechtkomen. Terwijl de verwachtingen over deze periode zo anders zijn.
Gelukkig hebben de meeste stellen een goede basis om elkaar in deze heftige periode niet te verliezen. Maar ieder stel komt in meer of mindere mate met deze relatieproblemen in aanraking na een bevalling. Soms is het een fase en soms blijven stellen erin. Het kan dan lijken alsof al het mooie dat jullie samen hadden nooit meer terugkomt…

Neem zelf de regie

… dat is niet waar! Ik zie bij de meeste stellen dat ze elkaar met een paar slimme oplossingen weer kunnen terugvinden. Hopelijk vinden jullie vooral herkenning in de 5 oorzaken die ik hierboven noemde, want deze bewustwording zorgt er ook al voor dat jullie weer de regie kunnen nemen door problemen aan te pakken. De negatieve patronen zijn te doorbreken. Alles begint bij weer echt praten en luisteren en elkaars pijn en behoeften te horen. En ook slapeloze nachten, stress en gierende hormonen zijn aan te pakken. Wees mild naar elkaar en naar jullie zelf, erken dat het voor allebei zwaar is. Realiseer jullie dat veel zware dingen tijdelijk zijn en weer overgaan. Vraag hulp, en zorg dat jullie weer echt samen leven, in plaats van overleven. De verstoorde hormonen krijgen jullie zelf al snel weer in balans door rust, frisse lucht en beweging. En als dat niet voldoende helpt, kunnen jullie je hormonen door een deskundige, zoals bijvoorbeeld een hormoonreflexoloog, weer in balans laten brengen. Met laagdrempelige relatiecoaching kunnen jullie ook jullie relatie in een paar sessies weer meer in evenwicht brengen. Hoe eerder jullie dit soort problemen aanpakken, des te sneller jullie het weer wordt doorbreken en samen kunnen genieten!

Lees ook de ervaring van jonge ouders!